Monday, December 5, 2016

Medeelliin tehnologi 9-r angi

                                                                             БАТЛАВ
                                                             СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР              Ч.ЭНХТАЙВАН

ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР-1

Сэдэв: Мэдээллийн нийгэм,түүний онцлог.
Зорилго:
-          Сурагчид мэдээ,мэдээлэл, МХХТ-ийг өдөр тутмын амьдрал,суралцах үйл ажиллагаа,хувь хүний хөгжлийн чадвараа дээшлүүлэхэд оновчтой ашиглах арга барилд суралцана.
Зорилт:
-          Мэдээллийн хувьсгал,мэдээллийн нийгмийн онцлог,түүний үүргийн талаар ойлгож ,боломжуудыг мэдэх мэдээллийн их урсгалаас хэрэгцээт мэдээлэл,техник хэрэгслийг сонгон ашиглаж сурах.
Түлхүүр үг: Мэдээлэл,мэдээллийн нийгэм,мэдээллийн хувьсал,мэдээллийн нийгмийн давуу тал,сөрөг тал.
Сургалтын арга: Эрэл хайгуул хийх, мэдлэг бүтээлгэх, бие даан ажиллах
Багшийн бэлтгэх зүйл:
-       Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
-       ТӨМ, үнэлгээний хуудас
Хичээлийн үйл ажиллагаа:
Хичээл зохион байгуулалт
Үйл ажиллагааны арга зүй
Сурагчдаас ирж болох асуултын тэмдэглэл
Багшийн үйл ажиллагаа
Сурагчийн үйл ажиллагаа
1
Сэдэл төрүүлэх үе шат
(2 минут)
Ø  Багш сурагчидтай мэндэлнэ.
Ø  Сурагчдын ирц авах.
Ø  Мэдээлэл гэж юу вэ?


Сурагчид ирцийн хуудсанд нэрээ бичүүлсэн байна.
Сурагчид мэдээллийн талаар ярилцана.

2

Асуудал дэвшүүлэх
(7 минут)
Ø  Ангийг 4 багт хуваана.
Ø  Даалгавар 1-г багуудад өгнө.

Хувьсгал
Онцлог
Жишээ
1 баг
Мэдээллийн анхны хувьсал


2 баг
Мэдээллийн 2 дахь хувьсал


3 баг
Мэдээллийн 3 дахь хувьсал


4 баг
Мэдээллийн 4 дэх хувьсал


Ø  Багууд мэдээллийн хувьсгалын талаар мэдэх, бусдадаа тайлбарлах

3
Сэргээн санах
(5 минут)
Ø  Нийгэм гэж юу вэ?
\Нийгэм бол нэг ёсны хүмүүс хоорондын харилцаа ны сүлжээ юм.\
Ø  Бид хэддүгээр зуунд амьдарч байна вэ?
\21-р зуун\
Ø  21-р зуун ямар зуун вэ?
\Мэдээлэл технологийн зуун\
Ø  Тэгвэл яагаад Мэдээлэл технологийн зуун гэж нэрлэх болсон вэ?
Ø  Сурагчид өөрийн үгээр хариулна.

4
Шинэ мэдлэг олгох
(10 минут)
Ø  Сурагчдын тайлбарт тулгуурлан, багш мэдээллийн нийгмийн онцлог, давуу болон сул талын талаар товч мэдээлэл хийнэ. \ Мэдээллийн нийгмийн хамгийн гол онцлог шинжийг үндэсний , бүс нутгийн, дэлхийн хэмжээнд үйлчилдэг өндөр технологийн мэдээллийн сүлжээ юм.
Мэдээллийн нийгэмд мэдээллийг зохион байгуулах,үйлдвэрлэх,түгээхэд хэвлэл, радио телевиз болон олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслийн бусад төрөл хэлбэр гол байр суурийг эзэлдэг.\
Ø  Даалгавар 2-ыг багаараа гүйцэтгэж мэдээлэл бэлтгэнэ.

Даалгавар
Мэдээлэл
1 баг
МХХТ өдөр тутмын амьдралд

2 баг
МХХТ ажил үүрэгт

3 баг
МХХТ хувь хүний хөгжилд

Ø  Сурагчид чухал мэдээллийг дэвтэртээ тэмдэглэж авна.
Ø  Даалгавар 2-ыг багаараа хийж гүйцэтгэнэ.
Ø  Сурагчид МХХТ хүний ажил амьдрал, нийгмийн үйл явцад хэрхэн нөлөө үзүүлж байгаа талаар тайлбарлах, бусдын мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийж сурах.

5
Явцын үнэлгээ
(3 минут)
Ø  Стандарт бус үнэлгээгээр үнэлэх \ сайшаах, магтах,урамшуулах гэх мэт\
Ø  Сурагч бүрийн өмнөх төсөөлөл мэдлэг, ахиц амжилтыг ажиглах үнэлэх,тэмлэглэх

6
Дүгнэлт
( 5 минут)
Багш сурагчдын гүйцэтгэлд нэгдсэн дүгнэлт өгнө.
Сурагчид өөрийн үнэлгээ хийх арга барилд суралцана.

7
Бататгал
(7 минут)
Ø  Багш сурагчдын гүйцэтгэлд нэгдсэн дүгнэлт өгнө.
Ø  Сурагчдад үнэлгээний хуудас тарааж өгнө.
Ø  Сурагчид өөрийн үнэлгээ хийх арга барилд суралцах.

8
Гэрийн даалгавар
(1 мин)
“Компьютер миний амьдралд” сэдвээр эссэ бичиж ирнэ.Үгийн тоо \100-аас дээш\








Даалгавар 1                                                       Даалгавар 2

Хувьсгал
Онцлог
Жишээ
1 баг
Мэдээллийн анхны хувьсал


2 баг
Мэдээллийн 2 дахь хувьсал


3 баг
Мэдээллийн 3 дахь хувьсал


4 баг
Мэдээллийн 4 дэх хувьсал



Даалгавар
Мэдээлэл
1 баг
МХХТ өдөр тутмын амьдралд

2 баг
МХХТ ажил үүрэгт

3 баг
МХХТ хувь хүний хөгжилд




Үнэлгээний хуудас:
Үйл ажиллагаа
Шинээр мэдсэн танил бус үг
1
Даалгавар 1
1.
2.
3.
2
Даалгавар 2
Юу мэддэг болсон бэ?
1
Бид чмар нийгэмд амьдарч байна вэ? Яагаад?

Юу хийж чаддаг болсон бэ?
1
Багаар ажиллахад юуг анхаарах ёстой вэ?
Мэдээллийн нийгэмд багаар ажиллах чадвар чухал гэдэгтэй санал нийлж байна уу? Яагаад?



Багийн үйл ажиллагаандаа үнэлгээ өгнө үү?
Хангалттай
Дунд зэрэг
хангалтгүй
Багшид хэлэх санал байна уу?

















                                                                                 БАТЛАВ
                                                                  СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР                    Ч.ЭНХТАЙВАН

ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР-2

Сэдэв: Мэдээллийн аюулгүй байдал хамгаалалт.
Зорилго:
-          Мэдээллийн аюулгүй байдлын талаар ойлгож, мэдээллийг хамгаалах чадвар эзэмшинэ.
Зорилт:
-          Өөрийн хувийн болон компьютерт байгаа мэдээллээ хамгаалах аргад суралцах.

Түлхүүр үг: Мэдээлэл,аюулгүй байдал, мэдээллийн хамгаалалт,физик болон логик хамгаалалт.
Сургалтын арга: Эрэл хайгуул хийх, мэдлэг бүтээлгэх, бие даан ажиллах
Багшийн бэлтгэх зүйл:
-       Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
-       ТӨМ, үнэлгээний хуудас
-       Интернэт ,компьютер
Хичээлийн үйл ажиллагаа:
Хичээл зохион байгуулалт
Үйл ажиллагааны арга зүй
Сурагчдаас ирж болох асуултын тэмдэглэл
Багшийн үйл ажиллагаа
Сурагчийн үйл ажиллагаа
1

Сэдэл төрүүлэх үе шат
(2 минут)
Ø  Багш сурагчидтай мэндэлнэ.
Ø  Сурагчдын ирц авах.

Ø  Сурагчид ирцийн хуудсанд нэрээ бичүүлсэн байна.
Ø  Сурагчид мэдээллийн талаар ярилцана.

2

Асуудал дэвшүүлэх
(5 минут)
Ø  С\Б-ийн Ху-9
Асуудал хэсгийн Номингийн яриаг танилцуулж,сурагчид хамтран хэлэлцэх даалгавар өгнө.
Ø  Сурагчид мэдээллийн аюулгүй байдал,хамгаалалтын талаар мэдэх.

3
Шинэ мэдлэг олгох
(8 минут)
Ø  Багш мэдээллийн аюулгүй байдлын талаар товч мэдээлэл хийнэ.
Ø  Сурагчид аюулгүй байдлын мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх.

4
Явцын үнэлгээ
(3 минут)
Ø  Стандарт бус үнэлгээгээр үнэлэх \ сайшаах, магтах,урамшуулах гэх мэт\
Ø  Сурагч бүрийн өмнөх төсөөлөл мэдлэг, ахиц амжилтыг ажиглах үнэлэх,тэмлэглэх

5
Дүгнэлт
(10 минут)
Ø  Зөвшөөрөлгүй хандалтаас хамгаалах аргуудын талаар хэлэлцэж, интернэтээс хурууны хээ, дуу хоолой таних системүүдийн талаар мэдээлэл хайж, танилцуулга хийх Даалгавар 1-ийг өгнө.

Ø  Сурагчид хайлтын системээс нарийвчилсан мэдээлэл хайх, мэдээллийг боловсруулах,
Танилцуулах аргад суралцах

6
Гэрийн даалгавар
(1 мин)
С\Б-ийн Ху-10
Хэрэглэхүй хэсгийн дааслгавар 1-3-ыг хийнэ.
Сурагчид багшаас тодруулах зүйл байвал асууж,даалгаврыг гүйцэтгэнэ.



Үнэлгээний хуудас:
Үйл ажиллагаа
Шинээр мэдсэн танил бус үг
1
Даалгавар 1
1.
2.
Юу мэддэг болсон бэ?
1
Хүн бүр мэдээллийн аюулгүй байдлын талаар ойлголттой байх ёстой юу? Яагаад?

Юу хийж чаддаг болсон бэ?
1


Мэдээллийг оновчтой хайх ямар арга хэрэглэсэн бэ?

Багшид хэлэх санал байна уу?




Үзүүлэн 1




Мэдээлэл

МЭДЭЭЛЛИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ


Хүмүүс \хувийн аюулгүй байдал\

Бүтээгдэхүүн\ Физик аюулгүй байдал\

Дүрэм журам \байгууллагын аюулгүй байдал\

Харилцаа холбоо

Программ хангамж

Техник хангамж

Мэдээллийн бэлэн байдал

Мэдээллийн бүрэн бүтэн байдал

Мэдээллийн нууцлал

Мэдээлэл
 




























                                                                                 БАТЛАВ
                                                                  СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР                    Ч.ЭНХТАЙВАН

ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР-3

Сэдэв: Мэдээллэн загвар байгуулах үйл явц,математик загвар.
Зорилго:
-          Загварчлалын үйл явцыг танин мэдэж, математик болон бусад төрлийн загвар байгуулах чадвар эзэмшинэ.
Зорилт:
-          Загварчлах үйл явцын дагуу мэдээллэн загварын төрөл болох математик загвар байгуулах арга барилд суралцах.

Түлхүүр үг: Загварчлал, үйл явц, математик загвар.
Сургалтын арга: Эрэл хайгуул хийх, мэдлэг бүтээлгэх, бие даан ажиллах
Багшийн бэлтгэх зүйл:
-       Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
-       Мэтгэлцээн зохион байгуулах аргыг төлөвлөх
-       ТӨМ, үнэлгээний хуудас
Хичээлийн үйл ажиллагаа:
Хичээл зохион байгуулалт
Үйл ажиллагааны арга зүй
Сурагчдаас ирж болох асуултын тэмдэглэл
Багшийн үйл ажиллагаа
Сурагчийн үйл ажиллагаа
1
Сэдэл төрүүлэх үе шат
(3 минут)
Ø  Сурагчидтай мэндлэх
Ø  Ирц авах
Ø  Багштай мэндлэх
Ø  Ирцээ өгөх

2
Асуудал дэвшүүлэх
(10 минут)
Ø  С\Б Ху-11 Жишээ 1-ийг ажиллана.

Ø  Сурагчид математик загварын онцлогийг танин мэдэх,математик загварт дүн шинжилгээ хийх,бусад сурагчдын мэдээллийг хүлээцтэй сонгох,өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлэхэд суралцах.

3
Шинэ мэдлэг олгох
(15 минут)
Ø  Математик загварын талаар товч мэдээлэл хийнэ.
Ø  Сурагчид математик загвар байгуулах алгоритмыг судлах, тайлбрлах

4
Явцын үнэлгээ
(10 минут)
Ø  Стандарт бус үнэлгээгээр үнэлэх \ сайшаах, магтах,урамшуулах гэх мэт\
Ø  Сурагч бүрийн өмнөх төсөөлөл мэдлэг, ахиц амжилтыг ажиглах үнэлэх,тэмлэглэх

5
Дүгнэлт
(15 минут)
Ø  MS Excel прлограмм ашиглан жишээ 1 бодлогын мэдээллэн загварыг байгуулна.
Ø  Сурагчдад загварчлах үйл явцын схем 1-ийг харуулах

6
Гэрийн даалгавар
(2мин)
С\Б-ийн Ху-12
Хэрэглэхүй хэсгийн дааслгавар 1-5-ыг хийнэ.
Сурагчид багшаас тодруулах зүйл байвал асууж,даалгаврыг гүйцэтгэнэ.


Үнэлгээний хуудас:
Үйл ажиллагаа
Шинээр мэдсэн танил бус үг
1
Жишээ 1
1.
2.
Юу мэддэг болсон бэ?
1
Математик загварын онцлог юу вэ?

Юу хийж чаддаг болсон бэ?
1
Жишээ 1-ийг ажиллах явцад ямар математик загвар гарсан бэ ?



Хосоор ажилласан байдалдаа үнэлгээ өгнө үү?
Хангалттай
Дунд зэрэг
хангалтгүй
Багшид хэлэх санал байна уу?








Даалгавар 1 \Жишээ 1\
Дөрөвдүгээр сарын 13д сар бүхэн өөрийгөө хоёр хувь хувилдаг вирусээр компьютер халдварлажээ.Хагас жилийн дараа буюу 10-р сарын 13 гэхэд компьютерт вирус хэдэн ширхэг хувилагдсан байх вэ?
Өгөгдөл
Тэмдэглэгээ
Анхдагч өгөгдлүүд
Гаралтын өгөгдлүүд
Вирусийн тооны эхний утга
V0
1

Аливаа вирус программын хугацааны  тодорхой интервал\завсар\-д шинээр үүсгэх хуулбарын тоо
d
2

Хугацааны завсруудын тоо
n
6

Үр дүн


Vn


                  Үзүүлэн 1                                                                Үзүүлэн 2        



Мэдээллийн нийгэм  түүний гүйцэтгэх үүрэг
Мэдээллийн нийгмийн талаарх үндсэн ойлголт:
Мэдээллийн нийгмийн тухай нийгэм-улс төрийн үзэл баримталал хэд хэдэн хөгжингүй орнуудад 70-аад оны эцэс, 80-аад оны эхэнд бараг  нэгэн зэрэг үүсчээ.энэ чиглэлийн хамгийн нэртэй төлөөлөгчид бол А.турен, п. Серван-шрайбер, М.Понятовский (франц), М.хоркхмайер, Ю.Хамермас Н.Луман (герман), М.Маклюэн, Д.Белл, З.Бжезинский, О.Тофлер (АНУ), Д.Масуда (Япон) юм.
Энэ нэр томьёог хэд хэдэн утгаар хэрэглэдэг. Үүнд:
1.    аж үйлдвэржсний дараах нийгмийн хамгийн сүүлчийн төрлийн нэг
2.    аж үйлдвэрэжсэн нийгмийн хөгжлийн хамгийн сүүлчийн үе шат
3.    нийгэм- эдийн засгийн формацийн өвөрмөц төрөл
4.    “мэдээллийн соёл иргэншил” болох хүн төрөлхтний хөгжлийн шинэ үе гэх мэт
Мэдээллийн нийгэм үүсэн төлөвшихөд нөлөөлсөн мэдээллийн хувьсгал нь хүүний нийгмийн хөгжлийн түүхэнд, тэр дундаа мэдээллийн салбарт эрс өрчлөлт авчирсан. Мэдээллийн хувьсгалын тухай товч авч үзье.
Мэдээллийн нийгэм нэр томьёог анхлан хэрэглсэн мэргэжилтнүүд мэдээллийн үйлдвэрлэлийг чанарын  өндөр төвшинд явуулж, түүнийг хадгалах боловсруулах, хэрэглэхэд зайлшгүй шаардалгатай техник, технологийн нийгэм хэмээн тайлбарласан байна.
Мэдээллийн нийгэмд шилжих нь  тухайн технологийн  хөгжлийн үйл явц,  тэдгээрийн ач холбогдлыг өргөжүүлдэг ба дараах арга замууд байна. Үүнд:
·         Өөртөө мэдээлэл дамжуулалтыг агуулж буй телефон  холбооны дэд бүтцийг үүсгэх
·         Өгөгдлийн маш том  санг үүсгэх, сая сая хүн түүнээс сүлжээгээр  дамжин мэдээлэл авч болдог байх
·         Сүлжээнд хандаж, түүнээс мэдээлэл авах нэг ерөнхий дүрэмийг  боловсруулах явдал юм.

·          

Мэдээллийн анхны хувьсгал

Бичиг үсгийн боловсрол, соёлын хөгжил төлөвшил (мэдлэгийг харимтлуулах болон дэлгэрүүлэх)

Мэдээллийн хоёр дахь хувьсгал

Ном хэвлэлийн хэвлэн нийтлэл,  түгээн дэлгэрүүлэлт (шинжлэх ухаан, техникийн хөгжил)

Мэдээллийн гурав дахь  хувьсгал


Холбоо хорилцааны шинэ техник технологийн хөгжил (радио, цахилгаан, телевиз, алсын зайн нэвтрүүлэг)

Мэдээллийн дөрөв  дахь хувьсгал


Микропроцессор, мэдээлэл харилцааны  нэн шинэ техник технологийн хөгжил (мэдээллийг хадгалах, хайх болон боловсруулах, системийн эрс өөрчлөлт)
 




















Мэдээллийн аюулгүй байдал, хамгаалалт
·         болд багшийн компьютерийг нээн харвал маргаашийн шалгалтын асуулт, бодолгууд бүхий файл байв. Багш байхгүй байсан тул зөөврийн дискээ (флаш) компьютерт холбож, файлыг хуулав. Зөөврийн дискийг компьютер холбох үед  вирус шалгах програм ажиллах эхэлсэн ч түүнийг зогсоож, вирусыг шалгасангүй хуулсан файлаа найзууддаа тараав. Болд өөрийн үйлдлээ ангийнхандаа тусалсан  хэрэг хэмээн үзэв.
1.    Мэдээллийн бэлэн байдал.мэдээлэл аюулгүй байдалд байж, хэрэглэгч хандах буюу түүнийг боловсруулах бүх боломжтойгоор хадгалагдсан байна. Үүнийг тульд холбогдох тоног төхөөрөмжүүд хэвийн ажиллагаатай, хадгалах төхөөрөмжүүд эвдрэлгүй, зохих програм хангамжуудтай,  бүх тохиргоо хийгдсэн байх шаардалгатай.



Мэдээллийн аюулгүй байдал

 

хүмүүс хувийн аюулгүй байдал


Дүрэм журам байгуулгын аюулгүй байдал




Мэдээллийн бэлэн байдал

Мэдээллийн нууцлал

Мэдээллийн бүрэн бүтэн байдал

мэдээлэл

Бүтээгдэхүүн (физик аюулгүй байдал
)
 

















2.    Мэдээллийн бүрэн бүтэн байдал. Энэ нь тодорхой дүрэм бүхий мэдээллийн логик бүтцээр тодорхойогддог. Мэдээллийг өөрчлөх болон боловсруулахад түүний бүрэн бүтэн байдал хадгалагдах ёстой.
3.    Мэдээллийн нууцлал: мэдээлэлтэй ажиллах дурын үйлдэл нь тодорхой дүрмийн дагуу хийгдэж, аюулгүй байдалыг хангасан байна. Тодорхой  мэдээлэлд хандах ёсгүй, эсвэл түүнийг ашиглах эрхгүй хүмүүс мэдээллийг  ашиглах тохиолдолд түүний нууцлал алдагдана. Дээрх ойлголтууд өөр хоорондоо нягт холбоотой тул аль нэг нь зөрчигдөхөд бусад нь зөрчигддөг  тухайлбал мэдээллийн нууцлал алдагдсанаар түүний бүрэн бүтэн байдал, улмаар бэлэн байдал алдагдана. Мэдээллийн бүрэн бүтэн байдал алдагдах нь бэлэн байдлыг үгүй хийж, нууцлалыг алдах жишээтэй.мэдээллийн аюулгүй байдал алдагдах боломжийг гэх ба дараах аюул тохиолдох нь элбэг.



















                                                                                 БАТЛАВ
                                                                  СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР                    Ч.ЭНХТАЙВАН

ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР-4

Сэдэв: Компьютерийн сүлжээ.
Зорилго:
-          Компьютерийн сүлжээний ажиллагааны зарчмыг мэдэх, сүлжээний тоног төхөөрөмжийг таних,нэрлэх,үүрэг зориулалтыг мэдэх,сүлжээний компьютерийн интернэт протокол ба домэйн нэрийг ойлгох,тодорхойлж сурна.
Зорилт:
-          Сүлжээний ангилал,зохион байгуулалт,төхөөрөмж, ажиллагааны зарчмын давуу талыг ойлгох,сүлжээний компьютерийн интернэт протокол хаяг ба домэйн нэрийг ойлгох,тодорхойлох.

Түлхүүр үг: Компьютерийн сүлжээ,сүлжээний хэлбэрүүд,сүлжээний топологи,сүлжээний төхөөрөмж,сүлжээний карт,свич,кабель, шилэн толгой,утасгүй сүлжээ,модем , одон сүлжээ,гол шугамт сүлжээ,цагираг сүлжээ.
Сургалтын арга: Эрэл хайгуул хийх, мэдлэг бүтээлгэх, бие даан ажиллах
Багшийн бэлтгэх зүйл:
-       Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
-       Проектор
-       Компьютер
-       Сүлжээ, сүлжээний төхөөрөмжүүд болон зураг
Хичээлийн үйл ажиллагаа:
Хичээл зохион байгуулалт
Үйл ажиллагааны арга зүй
Сурагчдаас ирж болох асуултын тэмдэглэл
Багшийн үйл ажиллагаа
Сурагчийн үйл ажиллагаа
1
Сэдэл төрүүлэх үе шат
(2 минут)
Ø  Сурагчидтай мэндлэх
Ø  Ирц авах
Ø  Багштай мэндлэх
Ø  Ирцээ өгөх

2
Асуудал дэвшүүлэх
(10 минут)
Ø  С\Б Ху-13-16
-          Сүлжээний ангилал
-Сүлжээний протокол
-Сүлжээний геометр байгуулалт
-Сүлжээнд холбогдон ажиллахын давуу тал
-Утасгүй сүлжээнд зөөврийн төхөөрөмжөөр холбогдон ажиллах,үйлдлийн дарааллыг сурагчдад таниулах.
\Үзүүлэн 1-6 дээр тулгуулан явагдана.\

Ø  Сүлжээний хэлбэр, з\байгуулалтын талаар ойлгох,
Ø  Сургуулийн дотоод сүлжээ нь ямар хэлбэрийн сүлжээ болохыг тодорхойлох
Ø  Сүлжээнд холбогдон ажиллахын давуу талыг ойлгох,дотоод сүлжээнд мэдээлэл солилцох,хамтран хэрэглэх
Ø  Зөөврийн төхөөрөмжөөр утасгүй сүлжээнд холбогдох аргад суралцах

3
Шинэ мэдлэг олгох
(10 минут)
Ø  Сүлжээний төхөөрөмжүүдийн талаарх мэдээллийг судлан тэдний үүрэг зориулалтыг ялган танин мэднэ.
Үзүүлэн 7-г хийлгэх
Ø  Сүлжээний төхөөрөмжүүдийг таньж,мэдэх,тэдгээрийн үүрэг зориулалтыг мэдэх,ойлгох
Ø  Хоорондоо хэрхэн холбогдон ажилладаг, ажиллагааны зарчмыг ойлгон таньж мэдэх

4
Явцын үнэлгээ
(1 минут)
Ø  Стандарт бус үнэлгээгээр үнэлэх \ сайшаах, магтах,урамшуулах гэх мэт\
Ø  Сурагч бүрийн өмнөх төсөөлөл мэдлэг, ахиц амжилтыг ажиглах үнэлэх,тэмлэглэх

5
Дүгнэлт
(15 минут)
Ø  Сүлжээний адаптерийн тохируулгын мэдээллийг харах,тайлж унших дадлага ажил хийнэ.
Алхамууд:
1. [Control Panel]-[Network and Internet]-Network and Sharing Center]-[network Connections] цонхны local Area Connection-ийг ажиллуулж,IP хаяг болон бусад мэдээллийг үзэх,тайлбарлах.
2. Интернэтийн сүлжээ,компьютерийн TCP/IP хаяг болон домэйн нэр,сервер болон үйлчлүүлэгч компьютерийн ялгааг ойлгох
3. www.yahoo.com, www.google.com, www.gogo.mn, www.medee.mn зэрэг вэб сайтуудын IP хаягийг олох дадлага ажил хийх.

6
Гэрийн даалгавар
(2мин)
Ø  www.google.mn  вэб сайтаас ирэх 7 хоногийн цаг агаарын мэдээллийг хайж бичиж тэмдэглэж ирээрэй.


                           
Үзүүлэн 1 \Сүлжээний төхөөрөмжүүд\                          Үзүүлэн 2
                


Үзүүлэн 3                                                                       Үзүүлэн 4





Үзүүлэн 5                                                               Үзүүлэн 6

Үзүүлэн 7






                                                                                 БАТЛАВ
                                                                  СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР                    Ч.ЭНХТАЙВАН

ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР-5

Сэдэв: Сүлжээний орчинд мэдээлэл солилцох нь.
Зорилго:
-          Дотоод сүлжээний комьпьютер хооронд мэдээлэл солилцох,мэдээллийг хамтран эзэмшинэ.
Зорилт:
-          Диск хавтсыг сүлжээний компьютерээс хамтран эзэмших тохируулга хийх,болиулах,
-          Сүлжээний нэг компьютерээс нөгөөд хандах,мэдээлэл солилцох,хамтран ашиглана.

Түлхүүр үг: Сүлжээнээс хандах эрх олгох \Share\ ,мэдээлэл, программыг хамтран эзэмших.
Сургалтын арга: Эрэл хайгуул хийх, мэдлэг бүтээлгэх, бие даан ажиллах
Багшийн бэлтгэх зүйл:
-       Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
-       Проектор
-       Компьютер
-       Сүлжээнд мэдээлэл солилцох
Хичээлийн үйл ажиллагаа:
Хичээл зохион байгуулалт
Үйл ажиллагааны арга зүй
Сурагчдаас ирж болох асуултын тэмдэглэл
Багшийн үйл ажиллагаа
Сурагчийн үйл ажиллагаа
1
Сэдэл төрүүлэх үе шат
(5 минут)
Ø  Сурагчидтай мэндлэх
Ø  Ирц авах
Ø  Дотоод сүлжээнд холбогдсон эсэхийг хэрхэн харах талаар харилцан ярилцана.

Ø  Багштай мэндлэх
Ø  Ирцээ өгөх
Ø  Өмнөх мэдлэгээ сэргээнэ.


2
Асуудал дэвшүүлэх
(10 минут)
Ø  Дотоод сүлжээнд байгаа компьютерийг харах дадлага ажил хийнэ.
Ø  Дотоод сүлжээний тохиргоо хийнэ.
Ø  [Control Panel]-[Network and Sharing Center]-[Change and Adapter Settings]-[Network Connections]-[Local Area Connection]
Ø  Windows Explorer программын Network хавтсыг сонгон дотоод сүлжээнд буй компьютерүүдийн мэдээллийг харах
Ø  Сүлжээнд буй компьютерт хандах хандах эрх олгосон хавтас төхөөрөмжийн тухай мэдээллийг харах
Ø  Дотоод сүлжээнд холбогдох ерөнхий зарчмыг ойлгох
Ø  Дотоод сүлжээнд холбогдсон компьютер төхөөрөмжүүдийг харах,тэдгээрт хандах
Ø  Дотоод сүлжээний тохируулгын мэдээлэл харах,унших,тайлбарлах


3
Шинэ мэдлэг олгох
(10 минут)
Ø  С\Б-ийн Ху-16-17
Ø  Хавтсанд хандах зөвшөөрөл\ Файл,өгөгдлийг өөрчлөх эрхгүйгээр \ олгох\шэйрлэх\
Ø  Сүлжээн дэх компьютерээс зөвшөөрөл бүхий хавтас руу хандах
Ø  Хандах зөвшөөрөл бүхий хавтаснаас файл,программыг хуулж авах
Ø  Хавтсыг сүлжээнд буй компьютерээс файл өгөгдлийг өөрчлөх боломжтойгоор зөвшөөрөл олгох
Ø  Advanced Sharing цонхны Permissions товчоор нээгдэх цонхны Permissions for цонхны change сонголтыг Allow болгох
Ø  Хавтсанд сүлжээний компьютерээс хандан файл программ хуулах хамтран ашиглах
Ø  Хавтсанд дотоод сүлжээнээс хандах зөвшөөрөл олгох аргад суралцах
Ø  Хавтсанд мэдээлэл харах хуулж авахаар зөвшөөрөл олгох
Ø  Хавтсанд мэдээлэл хуулах өөрчлөх боломжтойгоор зөвөөрөл олгох
Ø  Сүлжээнд учрах эрсдэлийн талаар ойлгох урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах

4
Явцын үнэлгээ
(1 минут)
Ø  Стандарт бус үнэлгээгээр үнэлэх \ сайшаах, магтах,урамшуулах гэх мэт\
Ø  Сурагч бүрийн өмнөх төсөөлөл мэдлэг, ахиц амжилтыг ажиглах үнэлэх,тэмлэглэх

5
Дүгнэлт
(12 минут)
Ø  Давуу болон учирч болох эрсдэл түүнээс хэрхэн хамгаалах сэргийлэх талаар ярилцах
Үзүүлэн 1-ийг хийлгэх
Ø  Хэрэгцээтэй мэдээллээ тэмдэглэж авна.

6
Гэрийн даалгавар
(2мин)
Ø  Компьютер тоглоом тоглоход компьютерүүд дотоод сүлжээгээр хэрхэн холбогдсон ямар тохируулга хийгдсэн байдаг талаар мэдэж ирээрэй.


                           

Үзүүлэн 1    
Сүлжээнд диск,хавтсанд хандах зөвшөөрөл олгох
Онцлог учирч болох эрсдэл, түүнээс сэргийлэх
Хавтас дахь файл өгөгдлийг өөрчлөх эрхгүйгээр хандах зөвшөөрөл олгох

Хавтсыг сүлжээнд буй компьютерээс файл өгөгдлийг өөрчлөх боломжтойгоор зөвшөөрөл олгох

                                                                 













                                                                                 БАТЛАВ
                                                                  СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР                    Ч.ЭНХТАЙВАН

ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР-6

Сэдэв: Нээлттэй эхийн программ хангамж.
Зорилго:
-          Чөлөөт, нээлттэй эхийн программ хангамж,түүний онцлогийг мэдэх,хэрэгцээндээ тохируулан сонгож хэрэглэх.
Зорилт:
-          Чөлөөт, нээлттэй эхийн программын талаар ойлгох.
-          Чөлөөт программ хангамжийг ашиглах эрх зүйн зохицуулалтыг мэдэх
-          Чөлөөт программ хангамжийг хэрэгцээндээ тохируулан сонгон ашиглах

Түлхүүр үг: Чөлөөт нээлттэй эхийн программ хангамж \FOSS-Free and Open Sourse Software\  ,чөлөөт программ хангамж \Free Software\,нээлттэй эхийн лиценз .
Сургалтын арга:  Харилцан ярилцах, Эрэл хайгуул хийх, мэдлэг бүтээлгэх, бие даан ажиллах
Багшийн бэлтгэх зүйл:
-       Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
-       Проектор
-       Компьютер
-       Open Office, Audacity, Paint.net,Small Basic   зэрэг чөлөөт программыг компьютерт суулгасан байна.
Хичээлийн үйл ажиллагаа:
Хичээл зохион байгуулалт
Үйл ажиллагааны арга зүй
Сурагчдаас ирж болох асуултын тэмдэглэл
Багшийн үйл ажиллагаа
Сурагчийн үйл ажиллагаа
1
Сэдэл төрүүлэх үе шат
(5 минут)
Ø  Сурагчидтай мэндлэх
Ø  Ирц авах
Ø  С\Б-ийн Ху-17,18г унших

Ø  Багштай мэндлэх
Ø  Ирцээ өгөх
Ø  Уншсан мэдээллээ харилцан ярилцана.


Асуудал дэвшүүлэх
(10 минут)
Ø  Чөлөөт-нээлттэй эхийн программын талаарх мэдээлэлтэй ярилцан хаалттай программаас хэрхэн ялгаатай байгааг яярилцана.
Ø  Чөлөөт-нээлттэй эхийн программын олон нийтийн лицензийн үзэл санааг ярилцах, ойлгох
Ø  Чөлөөт-нээлттэй эхийн программ болон чөлөөт программын хоорондын ялгааг ойлгосон байна.
Ø  Чөлөөт-нээлттэй эхийн программ,олон нийтийн лицензийн үзэл санааг ойлгож мэдэх,хэрэглэх
Ø  Чөлөөт нээлттэй эхийн программ болон чөлөөт программын хоорондын ялгааг ойлгох
Ø  Чөлөөт нээлттэй эхийн программ болон чөлөөт программын жишээ гаргах, тайлбарлах

3
Шинэ мэдлэг олгох
(10 минут)
Ø  Soyombo Linux, OpenOffice системүүдээр жишээ авч, чөлөөт нээлттэй эхийн программ хангамжийн давуу талыг тайлбарлана.
-Үйлдлийн системийг эх хэлээрээ ашигласнаар гарах давуу талыг ярилцах
-Өргөн хэрэглээний багц программыг эх хэлээрээ ашиглахын давуу талыг ярилцана.
Ø  Paint.Net программ нь чөлөөт программ болох,түүний давуу талыг Photoshop /Paint/ программтай харьцуулан дүгнэлт гаргана.
Ø  Linux нь чөлөөт нээлттэй эхийн үйлдлийн систем болохыг ойлгох
Ø  Чөлөөт нээлттэй эхийн өргөн хэрэглээний программ хангамжийн талаар ойлгох,хэрэглэх
Ø  Чөлөөт программ хангамжийн давуу болон сул талыг олж мэдэх.

4
Явцын үнэлгээ
(2 минут)
Ø  Стандарт бус үнэлгээгээр үнэлэх \ сайшаах, магтах,урамшуулах гэх мэт\
Ø  Сурагч бүрийн өмнөх төсөөлөл мэдлэг, ахиц амжилтыг ажиглах үнэлэх,тэмлэглэх

5
Дүгнэлт
(12 минут)
Ø  Чөлөөт программ хангамжийг хэрэглэн мэдээлэл боловсруулах давуу,сул талыг ойлгох дадлага ажил хийнэ. Дадлага ажил 1

6
Гэрийн даалгавар
(1 мин)
Ø  Чөлөөт,нээлттэй эхийн программ хангамжийг хэрэглэх давуу болон сул талын ялгааг гаргаж ирээрэй.


     Дадлага ажил 1
Ангилал
Чөлөөт программ хангамж
Үүрэг зориулалт
График дизайн
GIMP

Inkscape

Мультимедиа
Mixxx

Blender

MPlayer

Audacity




                                                                                 БАТЛАВ
                                                                  СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР                    Ч.ЭНХТАЙВАН

ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР-7

Сэдэв: Алгоритмыг блок схемээр дүрслэх,Шугаман алгоритм.
Зорилго:
-          Үйлдлийн дарааллыг тодорхойлох мэдлэгээ гүнзгийрүүлж,шугаман алгоритмыг блок схемээр дүрслэх,тодорхой утгад үр дүнг тооцоолох,үгээр болон блок схемээр дүрсэлсэн шугаман алгоритмыг ойлгон тайлбарлаж сурна.
Зорилт:
-          Үйлдлийн дарааллыг тодорхойлох мэдлэг,ойлголтоо гүнзгийрүүлэх.
-          Шугаман алгоритмыг блок схемээр дүрслэх,тодорхой утгад үр дүнг тооцоолох
-          Үгээр болон блок схемээр дүрсэлсэн шугаман алгоритмыг ойлгох,унших

Түлхүүр үг: Алгоритмыг үгээр дүрслэх,блок схемээр дүрслэх,шугаман алгоритм,эхлэлийн блок,оролт гаралтын блок,явцын блок .
Сургалтын арга:  Харилцан ярилцах, Эрэл хайгуул хийх, мэдлэг бүтээлгэх, бие даан ажиллах
Багшийн бэлтгэх зүйл:
-       Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
-       Үзүүлэн
-       Тарааж өгөх материал
-       Яст мэлхийн урлан \Microsoft Windows Logo\ программ
Хичээлийн үйл ажиллагаа:
Хичээл зохион байгуулалт
Үйл ажиллагааны арга зүй
Сурагчдаас ирж болох асуултын тэмдэглэл
Багшийн үйл ажиллагаа
Сурагчийн үйл ажиллагаа
1
Сэдэл төрүүлэх үе шат
(5 минут)
Ø  Сурагчидтай мэндлэх
Ø  Ирц авах
Ø  Сурагчдаар алгоритмыг илэрхийлэх аргыг “а талтай кубын эзэлхүүнийг топорхойох” бодлого бодуулна.
-Алгоритмыг Яст мэлхийн урлан программаар дүрслэх
-Алгоритмыг а-ийн тодорхой утгад үр дүнг тооцох  аргыг сэргээн сануулна.
а-ийн утга
5
8
10
17
Үр дүн




-Уг алгоритмыг блок схемээр дүрслэн өмнөх аргатай харьцуулан ярилцаж дүгнэлт гаргана.
Ø  Багштай мэндлэх
Ø  Ирцээ өгөх
Ø  Бодлого бодно.
-Шугаман алгоритмын талаарх мэдлэгээ гүнзийрүүлэх
-Шугаман алгоритмыг блок схемээр дүрслэх
-Шугаман алгоритмыг дүрслэхэд блок схемүүдийг танин мэдэх


Асуудал дэвшүүлэх
(8 минут)
Ø  Эхлэл,төгсгөл,оролт,
Гаралт,явцын блокыг таниулна.
Дэвтэртээ тэмдэглэж авна.   Үзүүлэн 1
Ø  Хэрэгтэй мэдээллээ дэвтэртээ тэмдэглэж авна.

3
Шинэ мэдлэг олгох
(15 минут)
Ø  Шугаман алгоритмыг блок схемээр илэрхийлэх дадлага ажил хийнэ.
С\Б-ийн Ху-19,20н дасгал ажлыг ххийнэ.
-Дугуйн талбай олох бодлогын алгоритмыг блок схемээр дүрслэх
-a, b талтай тэгш өнцөгтийн талбай олох алгоритмыг блок схемээр дүрслэхЯст мэлхийн урлан программаар дүрслэх,тодорхой жишээн дээр үр дүнг тооцоолох
--a, b талтай тэгш өнцөгтийн гурвалжны талбай олох алгоритмыг блок схемээр дүрслэхЯст мэлхийн урлан программаар дүрслэх,тодорхой жишээн дээр үр дүнг тооцоолох гэх мэт.
Ø  Шугаман алгоритмыг дүрслэхэд хэрэглэгдэх блок схемүүдийн үүрэг зориулалтын дагуу хэрэглэх
Ø  Хялбар шугаман алгоритмыг үгээр болон блок схемээр дүрслэх
Ø  Шугаман алгоритмыг Яст мэлхийн урлан программаар дүрслэх,ажиллуулж үр дүнг харах,тайлбарлах
Ø  Шугаман алгоритмыг тодорхой жишээн дээр биелүүлж үр дүнг тооцоолох

4
Явцын үнэлгээ
(1    минут)
Ø  Стандарт бус үнэлгээгээр үнэлэх \ сайшаах, магтах,урамшуулах гэх мэт\
Ø  Сурагч бүрийн өмнөх төсөөлөл мэдлэг, ахиц амжилтыг ажиглах үнэлэх,тэмлэглэх

5
Дүгнэлт
(9 минут)
Ø  Блок схемээр дүрсэлсэн алгоритм өгч,үр дүнг тооцоолох бодлогын өгүүлбэрийг томъёолох дадлага ажил хийнэ.
Ø  Хэрэгцээтэй мэдээллээ тэмдэглэж авна.

6
Гэрийн даалгавар
(2мин)
Ø  С\Б-ийн Ху-21н Дасгал 1-5 хүртэл хийж ирээрэй.




Блок схем
Үүрэг зориулалт

Төгсгө

Эхлэл
Алгоритмын эхлэл болон төгсгөлийг тэмдэглэх блок \дугуй өнцөгт тэгш өнцөгт\

Хэмжиглэхүүн
Хэмжигдэхүүнд гараас утга хүлээн авах,мөн хэмжигдэхүүний болон алгоритмыг бусад үр дүнд гаргах үйлдлийг тэмдэглэх блок \параллелограмм\

Үйлдэл
Хэмжигдэхүүнд утга олгох үйлдлийг тэмдэглэх блок \тэгш өнцөгт\ Хэмжигдэхүүнд олгож байгаа утга нь илэрхийллийн утга байж болно.

нөхцөл
Салаалах үйлдлийг тэмдэглэх блок.\ромбо\ Өгөгдсөн нөхцөл үнэн эсэхээс хамааруулан хйих үйлдлээ сонгох\1 нь нөхцөл биелэсэн,0 нь нөхцөл биелээгүй\ тохиолдолд хэрэглэнэ.
Үзүүлэн 1